Bebeklerde sık görülen bir damar hastalığıdır. Halk arasında damar beni de denir. Damarlar belirli yerlerde bir araya gelerek bir topak oluşturur. Bu damar benleri kanserleşmez. Fakat erkenden müdahale edilmezse gittikçe büyürler. En ufak bir travmada zor durdurulan kanamalara neden olurlar.
Nedeni ve nasıl oluştuğu tam bilinmemektedir. Annenin hamilelik döneminde ürettiği bazı proteinler sorumlu tutulmuştur. Halk arasında söylenen hamilelerin erik, çilek, karpuz canı çekmesinin hemanjiom oluşumunda herhangi bir etkisi yoktur. Prematüre kız çocuklarında biraz daha fazla görülmektedir.
Hemanjiom Nerelerde Görülür?
Hemanjiomlar cilt dışında iç organlarda da görülebilir. İç organlardan karaciğer hemanjiomun en sık görüldüğü organlardan biridir. Ayrıca akciğer, beyin ve böbreklerde de görülebilir. Görüldüğü yere göre isimlendirilirler. Yeni doğanlarda en sık cilt hemanjiomları görülür. Bunlar bebek ana rahmindeyken çıkmaya başlar. Çocuk genelde doğduğunda hemanjiomu ile doğar. İlk başta cilt üzerinde veya cilt altında kızarıklık ve doğum lekesi şeklinde görülür. Bebeklerde en sık göz çevresinde, dudaklarda, ağız içinde, çene altında ve yüzde alın bölgesinde görülür. Göz çevresindeki hemanjiomlar büyüdüklerinde bebeklerde görme yeteneğini ortadan kaldırabilir.
Boyun veya çene bölgesinde görülen hemanjiomlarda en büyük tehlike bunların ses tellerini etkilemesidir. Card vokal dediğimiz ses tellerini tutan hemanjiomlar bebeklerde nefes darlığına ve ses kısıklığına yol açar. Ani gelişen nefes darlıklarında bazen acil olarak trakeostomi denilen boyunda nefes yolu açılması işlemi gerekebilir. Alın bölgesindeki hemanjiomlar daha zararsızdır. Pembe lekeler şeklindedir. 4-5 yaşlarına doğru kendiliğinden kaybolabilir. Genelde cilt düzeyindedirler.
Karın içinde hemanjiomların en çok görüldüğü organ karaciğer ve dalaktır. Böbreklerde de saptanabilir. Bunların çoğu tesadüfen başka bir hastalık için yapılan tetkiklerde ortaya çıkar. Herhangi bir belirti vermezler.
Hemanjiom’da Erken Teşhis
Hemanjiomlar erken yakalandıklarında hemen hemen %100 tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bazı hemanjiomlarda kendi kendine geçebilir. Bu nedenle anne babaların paniğe kapılmaları gerekmez. Hemanjiomu olan bebeklerin ebeveynleri bunları en kısa zamanda bir damar hastalıkları uzmanına göstermelidir. Bu uzmanın kontrollerine girmek gerekir. Hemanjiomun büyüme miktarı, şekli ve yeri sık sık kontrol edilmeli, gerekirse fotoğraflanmalıdır. Boyutları her ay not edilmelidir. Hemanjiomda büyüme yoksa bir süre beklenebilir. Çünkü kendiliğinden kaybolma olasılığı vardır. Hemanjiom büyüyorsa veya ciltten kabarık hale gelmişse mutlaka tedavi edilmelidir.
Medica İzmir kliniği hemanjiom konusunda çok deneyimli bir kliniktir. Muayeneler ücretsizdir. Takipler ücretsiz olarak yapılır. Herhangi bir tedavi gerektiğinde anında titizlikle uygulanır. Ayrıca SGK’lı hastalara %50 indirim uygulanmaktadır. Tedavi olması gereken hastalarda tedavi ücreti muayene sırasında saptanmaktadır.
Bazı hemanjiomlar 10 yaşına doğru geçebilmektedir. Fakat bu beklemenin kararını bir damar hastalıkları uzmanının vermesi gerekir. Beklemek çocukta bir sorun teşkil etmemelidir. Özellikle göz çevresinde olan veya çene altında olup ses tellerini hemanjiomlarda çok dikkatli olunmalıdır.
Hemanjiom tedavisinde çeşitli ajanlar kullanılmaktadır. Bu amaçla lazer tedavisi, köpük (skleroterapi) uygulaması yapılmaktadır. Lazer özellikle yüzeyel damar benlerinde etkilidir. Fakat tedavide birkaç seans gerekir.
Varis hastalarında kullanılan sklerozan madde bu hastalıkta da kullanılmaktadır. Skleroterapi ya saf ilaç halinde yada köpük tedavisi şeklinde uygulanmaktadır.
HEMANJİOM (DAMAR TÜMÖRÜ) NEDİR?
Hemanjiom sıklıkla çocukluk çağında görülen doğum esnasında fark edilmeyen damar yumaklarından oluşan iyi huylu tümörlerdir. Gebelik esnasında damarsal endotelyal hücrelerin hızlı çoğalması ile karakterize bir hastalıktır. Doğum gerçekleştikten 2 ile 3 hafta süre sonra kendini belli eder. Kanama, ağız içi kanamaya bağlı aspirasyon, solunum yollarını tıkama şeklinde komplikasyonları dışında sadece görüntü bozukluğu yaratmaktadır.
HEMANJİOM SEBEBİ NEDİR KİMLERDE SIK GÖRÜLÜR?
En çok merak edilen neden oluyor bu hemanjiom batıl inançlara göre gül bahçesinde gebe halde gezen kadınların bebeklerinde olur gibi rivayetler olsa da tam anlamıyla sebebi belli olmayan bir hastalıktır.
Sıklık;
- Zamanında doğum olan bebeklerde %1-2 oranında görülmekle beraber erken doğan (prematüre) bebeklerde bu oran %21 civarındadır.
- 1 yaşına doğru doğumda görünen hemanjiomu olmayıp bu yaşta görülebilmektedir buda gizli görünmeyen hemanjiomun hızlı çoğalma döneminde belirgin olması ile karakterize bir durumdur
- Kızlarda görülme oranı erkeklere göre 3-5 kat daha fazladır
- Gebelik döneminde genetik araştırmalar için yapılan koryonik villüs biyopsisi yapılan çalışmalar göre hemanjiom yapma olasılığını artırmaktadır.
- Ailesel görülen hemanjiomlar mevcut olup çok nadirdir otozomal dominant ilgili lokusun 5. kromozomun uzun kolunda enfekte gözlenmiştir
Çilek Hemanjiom
HEMANJİOM VÜCUTTA DAHA ÇOK NERELERDE GÖRÜLÜR VE KLİNİK NASILDIR?
Damar tümörleri (hemanjiomlar) damarsal yapısına (arteriel veya venöz) bulunduğu yere, derinliğine, çapına göre hem kliniği hem de tedavi şekli farklılık gösterir.
Hemanjiomlar;
- %50-60’ından fazlası baş-boyun bölgesinde çıkar
- %25’i göğüs koltuk altı ve gövdenin diğer yerlerinde,
- %15’i kol ve bacaklarda oluşur
- Doğum esnasında hemanjiomların 1/3ü belirgin olarak gözlenir diğer 2/3 lük hemanjioması olan bebeklerde çoğunluğu 2 veya 3 hafta sonra çıkmakla birlikte bir kısmı da 12 yaş civarlarına kadar gizli kalabilmekte küçük bir kılcal damar şeklinde olup sonradan büyüyebilir
- Hemanjiom çıkacak yerde çeşitli küçük lekeler çıkar bunlar genellikle eritem seboroik dermatit, telenjiektazi şeklinde tanı alır.
- Hemanjiomlar derin ve yüzeysel olan tipleri vardır yüzeysel olanlar parlak kırmızı renkte olup kapiller hemanjiomlardır. Derin hemanjiomlar genellikle cilt renginde olup sadece bir tümsekten ibaret olduğu gibi bir morluk eşlik edebilir.
- Bazı hemanjiom tipleri bebek ağlaması veya ıkınma ile belirgin hale gelir
- Hemanjiomların ilk 1 yaşta dönemsel değişiklikler gösterirler
- Hızlı büyüme safhası 6-10 ay kadar sürebilir bu süre bazı komlikasyonları içinde barındırır hızlı büyüme esnasında hemanjiomda küçük travmalarla oluşan ciddi kanamalara veya ülserasyonlar bundan sonrada enfekte hemanjiom oluşabilmektedir
- Genellikle hızlı büyüme 1 yaşında durmaktadır ve gerileme dönemi başlar hemanjiomda bir miktar küçülme olur yapısına ve büyüklüğüne göre hemanjiomlar 2 -3 yaşına kadar ya tam kaybolur ya da belirgin şekilde devamlılığını koruyabilir.
- Çoğunlukla iyi huylu kozmetik görünümü bozan tümörlerdir komplikasyonları fazla olan solunum yolu üzerindeki hemanjiom ve ağız içi kanam yapan hemanjiomlar ciddi klinik durumlara yol açmaktadırlar.
- Tanı klinik bulgularla konur.
HEMANJİOMLARDA TEDAVİ GEREKLİ MİDİR?
Genellikle bebeklik çağında iyimi kötü huylumu olduğunu anlamak için aileler bir onkolog tarafından tetkik edilir. Çoğunluğu iyi huylu ola bu tümörlerde daha sonraki klasik tedavi proponolol (dideral) tedavisi başlanmakta bu ilacın çalışmalarla da görüldüğü üzerine net bir tedavi etme özelliği olmayıp hasta yakınlarını tedavi için uygun yöntem arayışına itmektedir. Tedavi endikasyonlarının başlıcaları şunlardır;
- Proponol tedavisine rağmen küçülmeyen veya proponol tedavisine uygun olmayan hastalarda
- Ailenin ilerleyen dönemde oluşacak estetik kaygıları ile tedavi edilebilir
- Komplikayonu olan hemanjiomlarda hızlı büyüme aşamasında hastaya vereceği ağrı
- Kanayan hemanjiomlar acil tedavi edilir
- Hızlı büyüme aşamasında ülserleşme ve enfekte olması
- Burun, boğaz gibi solunum yollarını tıkayıcı özellikteki hemanjiomlar acil tedavi edilmelidir
- Ağız içi hemanjiomları mutlaka tedavi edilip yok edilmelidir zamanla asitli yiyeceklerle veya ısırma, yabancı cisimle kanma olması durumunda akciğerlere aspirasyon tehlikesi olduğu için mutlaka tedavi edilmelidir
- Tüm hemanjiomların yaklaşık %30’u komplikasyon ve acil tedavi gerektiren sınıftadır geriye kalan kısmını genellikle kozmetik ve görüntü bozukluğu tedavisi şeklindedir
- Çok büyük segmental hemanjiomlarda komplikasyon küçüklere nazaran 10 kat daha fazladır
- Enfekte hemanjiomlar derin dokulara enfeksiyonu invaze ederek selülit ya da osteomyelite neden olabilir. Bu nedenle hemanjiom enfeksiyonu olan hastalar tedavisi komplikasyon gelişmeden yapılmalıdır
- Geniş hemanjiomlarda kalp yetmezliği veya trombositopeniye sebep olarak kanamaları artırmaktadır.
- Göz çevresinde oluşan hemanjiomlar görme eksenini bası ile değiştirdiği gibi görme alanı kapanmasına bağlı körlük derecesine getiren hemanjiomlarda acil tedavi gerektirir
Bahsedilen komplikasyonların yaşanacak veya yaşanıyor olması hemanjiomun tedavisinde beklemenin gereksiz olduğu kanısı ortaya çıkmaktadır. Bu tarz komplikasyonların ve tedaviyi yaparken yaşanacak kanama vasküler yaralanma gibi olayların üstesinden gelecek branş kalp damar cerrahisi uzmanı olmalı ve tedaviyi bu branş üstlenmelidir. Günümüzde cerrahi tedavi komplikasyonların fazlalığından ve tedavinin tam anlamıyla yapılmadığından çok fazla yapılmamaktadır genellikle lazer ve skleroterapi gibi tedavi komplikasyonu az olan yöntemlere eğilim artmıştır.
BEBEKLERDE HEMANJİOM TEDAVİSİNDE İZLENECEK YOL NEDİR?
- Bebeklik ve yetişkin dönemi hemanjiomlarda komplikasyonlar mevcutsa hemen tedavi yapılmalıdır.
- Bebeklerde sadece görüntü bozukluğu sebebiyle tedavi edilmesi gereken hemanjiomlarda 1 yaşın altında yapılan tedavilerde yapılacak işlemlerde bebekte oluşacak travma en alt seviyededir.
- 1 yaşını geçmiş bebeklerde kozmetik görüntüyü bozan hemanjiomlarda dikkat edilmesi gereken nokta çocukların yüzünü tanıma aynaya bakıp kendilerini tanıma ortalama 2.5 yaş civarında olmaktadır. Bu yüzden tedavi kozmetik tedavi bu yaştan önce planlanması çocuğun psikolojik gelişimi açısından olumlu olacaktır
- Komplikasyon olan durumlarda erken girişim gerekir. Bunlar hızlı büyüyen ve yüzü deforme eden hemanjiomlar, oküler, genital, anal hemanjiomlar, orofarenks ve larenkste yerleşenler, ülserasyon ve Kasabach-Merritt sendromu gelişenler, kanama problemi olanlar ve kalp yetmezliğine neden olanlar sayılabilir
- Kendi kliniğimizde cerrahi operasyonların komplikasyonları ve estetik göz önüne alındığında ameliyatsız hemanjiom tedavisi tekniklerini ön plana almış bulunmaktayız.
HEMANJİOM TEDAVİSİNDE UYGULANAN AMELİYATSIZ YÖNTEMLER NELERDİR?
Lazerle Uygulama: Bebeklerde ve çocuklarda uygulama öncesinde lezyonun kenarına ve altına lokal anestezik uygulanır. Bir süre beklendikten sonra acısız bir şekilde hemanjiom tedavisi için lazer uygulaması yapılır. Hemanjiomun tipine ve büyüklüğüne göre seans sayısı belirlenir
Köpükle veya Sklerozan Ajanla Uygulma: Ortaya çıkan veya mevcut damarlara ilaç (Sklerozan Madde) enjeksiyonu ile birbirne yapıştırmayı esas alır. Fakat ilacı saf halde kullanmak yerine ilaç + hava karışımı ile köpük haline getirmektedir. Elde edilen köpük çok ince bir enjektör ile çekilerek hemanjioma uygulanmaktadır. Anında etkisi görülen bir yöntem olup, hastalığın yaygınlığına göre yine bir kaç seans gerekecektir. Çünkü aynı zamanda belirli dozdan fazla ilaç verilemez
Sealin (yapıştırıcı) ajan uygulaması: Bu daha çok dirençli vakalarda köpük tedavisine cevap vermeyen kavernöz tipli hemanjiomlarda kullanılır.